Mefisto revisited
De roman Mephisto. Roman einer Karriere (1936) van Klaus Mann baseerde zich op het leven van Gustav Grüngens - Manns voormalige zwager en cabaretkompaan, tevens een succesvol toneelspeler in het Duitsland van de jaren dertig. Een van Grüngens glansrollen was Mephisto, de duivel in Goethes Faust.
Als de nazi's aan de macht komen, staat de steracteur voor de verscheurende keuze: emigreren of niet? In tegenstelling tot de familie Mann blijft hij. Hij wordt al snel de directeur van het grootste staatstheater en zelfs een graag geziene gast in de hoogste kringen van het Derde Rijk. Acteren is immers zijn passie, en de kunst is hem heilig, boven alles... Maar ten koste waarvan?
Mephisto bleef in het naoorlogse Duitsland werken een verboden boek, tot het van de vergetelheid werd gered door de toneelbewerking van Ariane Mnouchkine (Théâtre du Soleil) en de Oscarwinnende film van István Szabó (starring Klaus Maria Brandauer).
De bewerking die Lanoye met regisseur Guy Cassiers (Toneelhuis) nu maakt gaat verder. Zij trekken het verhaal van steracteur door tot na de Tweede Wereldoorlog. Want ook na de instorting van het Derde Rijk werd de protagonist weer een ster, in dienst van een nieuw bestel. Uit integere passie voor het acteren? Of als volmaakt lege opportunist?
Zodoende wordt Mefisto for ever geen documentaire karakterschets meer over één enkele acteur, maar een universele theaterparabel over kunst en politiek, macht en acteren, regie en propaganda.
