Ik, Vondel
Iedereen heeft wel van Lucifer of Gijsbrecht van Aemstel gehoord, en anders wel van het Amsterdamse Vondelpark of een van de vele Vondelstraten die Nederland rijk is. Joost van den Vondel (1587-1679) wordt met recht de 'prins der dichters' genoemd. Niet eerder werd zijn levensverhaal zo fonkelend en energiek verteld als in Ik, Vondel, de roman waarin Hans Croiset zich op meesterlijke wijze verplaatst in wereld en wandel van 'de Nederlandse Shakespeare'.
Anno 2016 bestaan er negentien (!) biografieën over de canonieke dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel. Hans Croiset voegt daar geen twintigste aan toe; zijn roman Ik, Vondel is de autobiografie van de oude Vondel zélf. Van de eerste tot de laatste bladzijde voert Vondel het woord, aan de vooravond van het einde van zijn leven. En wat een leven heeft hij achter de rug! Hij was de belichaming van de Gouden Eeuw. De Nederlandse welvaart bloeide als nooit tevoren, en er waren nieuwe morele kompassen nodig. In de geest van Oldenbarnevelt streed Vondel voor een 'passief gezag' en voor burgerlijke vrijheid, waar hij zowel vrienden als vijanden mee maakte. Hij leed onder de dood van al zijn kinderen en bleef uiteindelijk alleen achter op tweeënnegentigjarige leeftijd.
Bewondering, maar ook diepe vernedering, hij maakte alles mee. Hij bracht de moed niet op zijn grote liefde ten huwelijk te vragen, zozeer voelde hij zich gebonden aan de belofte van trouw aan zijn overleden echtgenote. En hij
oogstte spot en maakte vijanden, toen hij twijfels uitte aan de straffende God van het calvinisme.
Hans Croiset regisseerde en speelde in vele stukken van Vondel en nam zich al lang geleden voor om dieper in de ziel van de geliefde en verguisde schrijver te kruipen. In zijn meeslepende roman laat hij Vondel, die niet universitair
geschoold is maar tóch aan de basis van onze taal en literatuur heeft gestaan, naar woorden zoeken om zijn twijfels, zijn tijd en zijn wereld vorm te geven. Ik, Vondel is een uniek tijdsbeeld van de Gouden Eeuw, en een portret van een man die in zijn bewogen leven precies met dezelfde vragen worstelde als jij en ik.
